Kumyk

Kumyk (Къумукъ тил / Qumuq til)

Kumyk is a member of the Kypchak branch of Turkic languages. It is
spoken by about 200,000 people in the Dagestan republic of Russian
Federation. The language is also known as Qumuq, Kumuk, Kumuklar or
Kumyki.

Until 1928, Kumyk was written with the Arabic alphabet. Between
1928 and 1938, it was written with the Latin alphabet, and with
the Cyrillic alphabet since then.

Kumyk Latin alphabet (1928)

Kumyk Latin alphabet

Kumyk Cyrillic alphabet

Kumyk Latin alphabet

Notes

Kumyk has vowel harmony: э, и, оь (ё) & уь (ю) are front vowels, and а, ы, о & у are back vowels.
е = /e/ after a consonant and a vowel
ж = /dʒ/ between vowels in Kumyk words or Russian loanwords, e.g. ажайып /ɑʒɑ’jɯp/ & журнал /ʒur’nɑl/
ё = /jœ/ & ю = /jy/ word initially with front vowels when г or к is following or after front vowels. After consonants ё = /œ/ & ю = /y/, e.g. ётел /jœ’tel/, гёз /gœz/, юк /jyk/, мююз /myjyz/
ъ = /ʔ/ in Arabic loanwords, e.g. шиъру /ʃiʔ’ru/
ф, ц, щ only appear in Russian loan words. в = /v/ only in Russian loan words.

Kumyk Latin alphabet (Modern)

Kumyk Latin alphabet

Sample Text in Kumyk in the Cyrillic alphabet

Бир къарт гиши болгъан, бек уста ялгъан айта болгъан. Ону бир ювугъу да болгъан. Бир гюн ювугъу айта:

– Яхари, паланча, сен ялгъан айтасан, амма сени ялгъанынга халкъ инана. Мен де айтма тураман сени йимик ялгъан, – деп.
Къарт:
– Къой, сен бажармассан, – дей.
Ювугъу:
– Бажаражакъман, – деп, бир гюн экевю де очаргъа чыкъгъанда айта:
– Гьейлер, тюнегюн гьавгъа баргъанда бир къубагийик ургъан эдим, къулагъына да, туягъына да тийди, дагъы да къачып гетди, – дей.
Очардагъылар:
– Уьюнгню Аллагь йыкъсын, къулагъына да, туягъына да тиеми?! Шолай ялгъанны айтмас хари! – дей.
О да, айтма зат билмей, уялып турагъанда къарт:
– Неге тамаша боласыз? Туягъы булан къулагъын къашый тура болгъандыр, – дей. Очардагъылар:
– Воллагь, герти айтасан, шолай болса, тиежек, – дейлер.
Къарт айта ювугъуна:
– Уьюнг йыгъылгъыр, айтагъанда да ялгъанны къолайсыз айтасан, магъа да къыйышдырма къыйын бола! -деп.

Sample Text in Kumyk in the Latin alphabet

Bir qart gişi bolğan, bek usta yalğan ayta bolğan. Onu bir yuvuğu da bolğan. Bir gün yuvuğu ayta:
– Yaxari, palança, sen yalğan aytasan, amma seni yalğanınga xalq inana. Men de aytma turaman seni yimik yalğan, – dep.
Qart:
– Qoy, sen bacarmassan, – dey.
Yuvuğu:
– Bacaracaqman, – dep, bir gün ekevü de oçarğa çıqğanda ayta:
– Heiler, tünegün havğa barğanda bir qubagiyik urğan edim, qulağına da, tuyağına da tiydi, dağı da qaçıp getdi, – dey.
Oçardağılar:
– Üüngnü Allah yıqsın, qulağına da, tuyağına da tiemi?! Şolay yalğannı aytmas xari! – dey.
O da, aytma zat bilmey, uyalıp turağanda qart:
– Nege tamaşa bolasız? Tuyağı bulan qulağın qaşıy tura bolğandır, – dey. Oçardağılar:
– Vollah, gerti aytasan, şolay bolsa, tiecek, – deyler.
Qart ayta yuvuğuna:
– Üyüng yığılğır, aytağanda da yalğannı qolaysız aytasan, mağa da qıyışdırma qıyın bola! -dep.

Improvements supplied by 이윤호

Kumyk (Къумукъ тил / Qumuq til)

Kumyk Latin alphabet (1928)

Kumyk Cyrillic alphabet

Notes

Kumyk Latin alphabet (Modern)

Sample Text in Kumyk in the Cyrillic alphabet

Sample Text in Kumyk in the Latin alphabet

Links

Potrebbe anche piacerti

Marain

Qelsh

Yolngu